Jeżeli chcesz pozwać spółkę cywilną za długi, to pozywasz wspólników tej spółki, a nie samą spółkę cywilną. Tą kwestię wyjaśniałem już kilka w poprzednich wpisach, przeczytasz o tym między innymi tutaj.
Na gruncie prawa cywilnego jest to sprawa oczywista. Ale im dalej wykroczysz poza podstawowe przepisy dotyczące spółki cywilnej, tym więcej komplikacji napotkasz.
Spójrzmy na prawo pracy. Jesteś pracownikiem, spółka cywilna nie zapłaciła i nie chce zapłacić polubownie należnego wynagrodzenia za pracę (taka sytuacja może dotyczyć na przykład premii). Kogo pozwać w takiej sytuacji?
Prawo pracy: spółkę cywilną pozywasz inaczej niż zwykle
Pracownik powinien wnieść pozew i przeciwko spółce cywilnej i przeciwko wszystkim wspólnikom tej spółki. Dlaczego?
Dlatego, że z jednej strony spółka cywilna jest pracodawcą w rozumieniu prawa pracy (tą kwestię wyjaśniałem w jednym z poprzednich materiałów wideo), a z drugiej strony spółka cywilna w ogóle nie istnieje.
Brzmi niedorzecznie? Nawet jeżeli tak, to musisz się z tym pogodzić i postarać zrozumieć ten problem. Na początku powtórzę trzy ważne informacje, które mogłeś już przeczytać kilkukrotnie na blogu:
- spółka cywilna jest pracodawcą w rozumieniu prawa pracy,
- spółka cywilna nie jest jednostką prawnie wyodrębnioną od wspólników,
- majątek spółki cywilnej jest w rzeczywistości majątkiem wspólnym jej wszystkich wspólników.
Chcę pozwać spółkę cywilną ale ona nie istnieje
Najprostszy wniosek jest następujący: skoro spółka cywilna jest pracodawcą, to pracownik powinien pozwać za długi wynikające z umowy o pracę (na przykład zaległą pensję) właśnie spółkę cywilną. Niestety gdyby sąd wydał wyrok zasądzający pewną kwotę od spółki cywilnej, to taki wyrok miałby bardzo poważną wadę – byłby niewykonalny.
Oznacza to, że przymusowe wyegzekwowanie wyroku przez komornika (na przykład przez zajęcie pieniędzy zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przeprowadzenie licytacji majątku ruchomego) nie byłoby w ogóle możliwe. Dlaczego?
Sam wyrok to nie wszystko, trzeba go wyegzekwować
Dlatego, że aby komornik mógł prowadzić postępowanie egzekucyjne konieczne jest najpierw wydanie tytułu egzekucyjnego przeciwko konkretnej osobie (na przykład wyroku sądowego), a następnie zaopatrzenie go w klauzulę wykonalności. Klauzula wykonalności stanowi zezwolenie udzielone przez sąd dla komornika do podjęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko osobie wskazanej w tytule egzekucyjnym (najczęściej jest to specjalna pieczęć stawiana na odpisie wyroku).
Istnieją co prawda sytuacje, w których można prowadzić postępowanie egzekucyjne przeciwko osobom nie wskazanym w tytule egzekucyjnym, a określonym dopiero w klauzuli wykonalności, ale są to przypadki wyjątkowe wynikające z przepisów szczególnych i nie dotyczą bezpośrednio spółki cywilnej. Jeden z takich przepisów (art. 778.1 KPC) zezwala na przykład na prowadzenie egzekucji z majątku wspólnika spółki jawnej, jeżeli egzekucja z majątku samej spółki jawnej okazała się bezskuteczna lub jest oczywiste, że egzekucja okazałaby się bezskuteczna.
Gdyby w sprawie z zakresu prawa pracy pozwana została tylko spółka cywilna, to taki wyrok nie nadawałby się do wykonania. Spółka cywilna nie istnieje – na gruncie prawa cywilnego jest tylko umową. Majątek spółki cywilnej nie istnieje – jest przecież majątkiem wspólnym wspólników. Nie da się wyegzekwować niczego od osoby, która nie istnieje.
Z tego powodu obok spółki cywilnej powinien być pozwany przynajmniej jeden wspólnik tej spółki. Tylko wtedy wyrok wydany przez sąd byłby możliwy do wykonania – wspólnik byłby wskazany w tytule egzekucyjnym, dzięki czemu po nadaniu wyrokowi klauzuli wykonalności komornik mógłby prowadzić postępowanie egzekucyjne.
Ilu wspólników pozwać razem ze spółką cywilną?
Kilka chwil wcześniej wspomniałem jednak o tym, że pracownik powinien pozwać jednocześnie nie tylko spółkę cywilną, lecz także wszystkich wspólników tej spółki. Teoretycznie, aby zapewnić wykonalność wyroku sądowego wystarczyło by pozwanie spółki cywilnej i jednego wspólnika tej spółki.
W orzecznictwie sądowym przyjmuje się jednak, że pracownik powinien pozwać i spółkę cywilną jako pracodawcę i wszystkich wspólników spółki cywilnej. Dlaczego?
Dlatego, że aby prowadzić egzekucję komorniczą z majątku samej spółki cywilnej (czyli z majątku wspólnego wszystkich wspólników) konieczne jest uzyskanie wyroku wydanego przeciwko wszystkim wspólnikom tej spółki. Tą kwestię wyjaśniałem już w jednym z poprzednich wpisów.
Podsumowanie
Kilka słów na zakończenie. Wiem, że temat tego wpisu nie należy do najprostszych. Co więcej, nie wszyscy prawnicy są zgodni co do tego jak powinno być prowadzone postępowanie sądowe w takiej sytuacji. Dodatkowo rozbieżności w tym zakresie zdarzają się także w samych wyrokach sądowych.
Z punktu widzenia pracownika najważniejsza jest jedna informacja: za długi wynikające z umowy o pracę pozywaj spółkę cywilną i wszystkich wspólników tej spółki.
Co jest istotne dla wspólników spółki cywilnej? Jeżeli postępowanie sądowe było prowadzone w sposób wadliwy nie wszystko stracone – możesz mieć poważne przyczyny do wniesienia apelacji.
Leave a Comment